امروزه تقریباً هر فردی در جهان کلمه ی فارکس، مخفف مبادله ارز خارجی، را شنیده است که این امر گویای وسعت بین المللی این بازار است. به راستی چه ویژگی هایی این بازار را در سطح جهانی منحصر به فرد و متمایز می کند؟ در فارکس ارزهای متفاوتی از سراسر جهان در برابر یکدیگر به خرید و فروش می رسند. این فرایند پا فراتر از حجم معاملاتی ای به ارزش 5 تریلیون دلار در روز گذاشته که نشان دهنده ی نقدینگی بالای این بازار بسیار بزرگ است. فارکس بدون هیچ قید و بند زمانی و مکانی هر مانعی را از سر راه معامله گران برداشته و بین آنها ارتباط برقرار می کند. علاوه بر این، مارجین پایین، تجارت بدون وقفه 24 ساعته در 5 روز هفته و اهرم بالا از جمله ویژگی هایی هستند که پتانسیل کامل این بازار را نشان می دهند.
فارکس به دلیل ماهیت غیر متمرکزش مرکز تجاری خاصی ندارد. از این رو در مراکز بسیاری ریشه دوانده است و به همین دلیل تجارتی «فرا بورس» محسوب می شود. علاوه بر این، لندن، نیویورک، توکیو، زوریخ، فرانکفورت، سنگاپور، سیدنی، پاریس و هنگ‌کنگ به عنوان مراکز مالی اصلی بازار فارکس به شمار می آیند. تمام این مراکز به هم پیوسته اند؛ به عبارت دیگر، وقتی مبادلات ارز در یک مرکز به پایان می رسد، در مرکز دیگری شروع شده و این پروسه همچنان ادامه دارد. این ارتباط متقابل برای معامله گران امکان دسترسی نه تنها به معاملات مارجین بلکه به بازارهای بین المللی را نیز فراهم می کند.
تجارت فارکس چیست؟
بازار فارکس، بدون محدودیت مکانی یا زمانی، فرصت های بیشماری به معامله گران در هر گوشه ای از جهان ارائه می دهد. اصولاً تجارت فارکس به معنای خرید ارز یک کشور و فروش ارز کشور دیگری به صورت همزمان و پرداخت هزینه تبادل پذیرفته شده است؛ به عنوان مثال، وقتی که شما دلار آمریکا (USD) را خریده و به صورت هم زمان ین ژاپن (JPY) را می فروشید. این بدان معنی است که شما جفت ارز (USD/JPY) را خریده اید. ارزش ارزها همواره به دلایلی مختلفی نظیر بلایای طبیعی (زمین لرزه، طوفان، آتشفشان و غیره)، وقایع مهم خبری (سیاسی، اقتصادی و همچنین ژئوپلیتیک) و غیره دچار نوسان می شود. معامله گران در سراسر جهان به کوچکترین تغییرات در ارزش ارزها توجه کرده تا از آن حداکثر سود را به دست بی آورند؛ به عبارت دیگر، آنها جهت احتمالی بازار فارکس را با در نظر گرفتن سیر صعودی و یا نزولی قیمت ها پیش بینی می کنند.
اساساً معامله گران منتظرند که بر ارزش یک ارز خاص افزوده و از ارزش ارز مقابل آن کاسته شود تا فرصتی برای کسب سود به وجود آید. با این حال، اجرای این فرایند به یک میانجی گر یعنی بروکر فارکس احتیاج دارد. بروکر معاملات مالی بین خریدار و فروشنده را مدیریت کرده و به ازای آن یک کمیسیون توافق شده دریافت می کند. نحوه ی کار به این شکل است؛ فرض کنید معامله گری فرصتی را برای به دست آوردن سود می بیند و سفارش می دهد، سپس بروکر پوزیشن موردنظر را در بازار بین بانکی پر می کند. پس از مدتی ارزش افزایش می یابد، اینک معامله گر تصمیم می گیرد معامله را ببند و سود خود را دریافت کند. پس از بستن معامله، بروکر نیز پوزیشن مورد نظر را می بندد و نتیجه ی آن را به حساب معامله گر وارد می کند. به طور خلاصه، شما به عنوان یک معامله گر می توانید هر جفت ارزی را برای تجارت و کسب سود انتخاب کنید.
نرخ ارز چیست؟
نرخ ارز به عبارت ساده ارزش یک ارز در برابر یک ارز دیگر است. در فارکس، ارزش ارزها مدام تغییر می کند و این باعث ایجاد فرصت های بیشماری برای خریداران و فروشندگان بازار می شود. نرخ ارز یا به ارز داخلی (مظنه مستقیم) و یا به ارز خارجی (مظنه غیر مستقیم) مظنه می شود. در یک جفت ارز مانند USD/CAD دلار آمریکا ارز پایه (در سمت چپ) و دلار کانادا ارز متضاد (در سمت راست) است. اگر هر دو ارز خارجی باشند یعنی هیچ کدام دلار آمریکا نباشد، در این صورت نرخ ارز، ارز متقاطع (Cross Currency) نامیده می شود. نرخ ارز معمولاً برای بیشتر جفت ارزهای اصلی در چهار رقم پس از اعشار مظنه می شود به استثنای ین ژاپن که در آن مظنه در دو رقم بعد از اعشار است. نرخ ارز یا به صورت ثابت – برای کنترل نسبی نوسانات بازار – و یا شناور – تعیین شده توسط بازار– ارائه می شود.
شرکت کنندگان بازار فارکس چه کسانی هستند؟
هر چه بیشتر در مورد بازار فارکس بدانید شانس بیشتری برای موفقیت و دوام در این بازار خواهید داشت؛ بنابراین، باید تمامی شرکت کنندگان این بازار بسیار گسترده را بشناسید. اکنون بیایید نگاهی به با نفوذ ترین شرکت‌کنندگان بازار فارکس بی اندازیم. بسیار منطقی است که نهادهای دولتی و بانک های مرکزی سهام داران عمده بازار باشند. آنها غالباً در موازات یکدیگر کار می کنند؛ با این حال، بانک های مرکزی در موارد خاص به صورت مستقل از دولت فعالیت کرده که نشان دهنده ی حضور پر رنگ آنها در بازار است.
جایگاه بعدی از لحاظ قدرت نفوذ در بازار متعلق به بانک هاست. بانک ها و مؤسسات مالی به میزان کمتری نسبت به قدرت های مالی که پیش از این عنوان شدند مسئولیت معاملات را بر عهده دارند. بانک ها در اقداماتی مانند مبادلات مسافرتی، خرید لوازم و یا معاملات بین بانکی فعالیت می کنند. همه این معاملات بر اساس اعتبار و به صورت الکترونیکی انجام می شوند (هرچه اعتبار بیشتر باشد به همان میزان نفوذ بیشتر خواهد بود). در واقع بانک ها تسریع کنندگانی هستند که با انجام مبادلات مالی کسب درآمد می کنند و در عین حال در پی دستیابی به بالاترین قیمت ارائه شده اند.
شرکت های بین المللی برای اینکه به واسطه نوسانات نرخ ارز غافلگیر نشوند به هجینگ روی می آورند؛ به عبارت دیگر، از آنجایی که ممکن است رو کردن به بازار نقدی (کالاهایی که بلا فاصله مبادله می شوند) با توجه به پول نقد مورد نیاز امکان پذیر نباشد، آنها دارایی های خود را بیمه می کنند. از سوی دیگر، بورس بازان (معامله گران ارز) به جای تمرکز بر هجینگ از هر تغییر ارزی استفاده کرده و در آن شرکت می کنند. بورس بازان، همان طور که از نامشان بر می آید، با در نظر گرفتن ریسک احتمالی تغییرات را پیش بینی می کنند.
بیایید شرکت‌کنندگان عمده و با نفوذ بازار فارکس را لحظه ای کنار گذاشته و سرمایه گذاران جزئی را مورد بررسی قرار دهیم. احتمالاً می دانید که هر فردی می تواند یک سرمایه گذار بالقوه در بازار فارکس باشد؛ یک مسافر، یک خریدار اینترنتی، یک کاسب جزئی، یک سرمایه گذار با سرمایه زیاد و هر فردی که میل و توان کسب درآمد از نوسانات احتمالی ارزهای مختلف را دارد.
رگولیشن های فارکس
آیا تاکنون فکر کرده اید که چگونه می توان بر چنین بازار عظیمی که همواره در حال رشد است نظارت کرد! قبل از هر چیز باید بدانید که چه نهادهای نظارتی وجود دارند و چگونه شرکت های کارگزاری فارکس را رگوله می کنند. «CySEC» قبرس، «FCA» انگلستان، «ASIC» استرالیا و «IFSC» بلیز برجسته ترین نهادهای نظارتی هستند. این سازمان ها قوانین و ضوابط (صدور مجوز، ثبت نام، حسابرسی منظم و غیره) را برای بروکرها وضع کرده و از اجرای کامل قوانین اطمینان حاصل می کنند.
مقررات برای جلوگیری از روشهای غیر اخلاقی وضع می شوند تا بدین وسیله از مصرف‌کنندگان و معامله گران بازار فارکس محافظت شود. این امر در صورتی شدنی است که این استانداردها به صورت سفت و سخت وضع شوند و نهادهای مسئول آنها را به طور کامل پیگیری کنند.
بازار فارکس به دلیل نبود یک رویکرد همه جانبه تحت نظارت کامل نیست و در واقع صنعت فارکس با رویکردهای جداگانه و در سطح محلی نظارت می شود؛ به عنوان مثال، «FSA» در ژاپن و «FCA» و «ASIC» به ترتیب در انگلستان و استرالیا مسئول نظارت بر فعالیت های مرتبط با فارکس اند. لازم به ذکر است بروکرهایی که علی رغم مشکلات و هزینه های موجود این مقررات را رعایت می کنند ارزش بررسی و بازبینی را دارند.
فارکس چیست؟
